pl pl
en [SE:sample]
Die (tłum. forma) - Cast (odlew). Jest to anglojęzyczne potoczne określenie modeli stworzonych metodą wysokociśnieniowego odlewnania specjalnym stopem metali, którego głownym składnikiem jest cynk (zwykle z dodatkiem innych metali jak miedź czy aluminium).
W ten sposób wykonana jest zwykle tylko główna bryła modelu. W przypadku samochodów jest to cała karoseria wraz z elementami otwieranymi (drzwi, maska, klapa bagażnika) jeśli takie model posiada. W zdecydowanej większości modeli pozostałe elementy wykonane są z tworzyw sztucznych, a opony z gumy.
Niektóre modele samochodów w skali 1:18 i 1:24 wysokiej klasy mają dodatkowe "smaczki" w postaci materiałowych wykończeń tapicerki i wykładzin, otwieranych schowków, czy ruchomych osłon przeciwsłonecznych. Niemal zawsze w skali 1:18 przednie zawieszenie połączone jest z kierownicą, przez co można skręcać kołami przy jej pomocy.
Modele samochodów produkowane są w wielu skalach, od mierzących 40cm modeli w skali 1:12 po zaledwie 6-7cm miniaturki w skali 1:64 potocznie nazywane resorakami. Biorąc pod uwagę popularność poszczególnych skal oraz ilość modeli dostępnych na rynku hierarchia skal wygląda następująco:
1. Skala 1:43 - ogromna ilość dostępnych modeli. Od popularnych modelików wydawanych z gazetkami, które można znaleźć w każdym kiosku z prasą w cenie od kilkunastu złotych po wspaniale wykonane repliki w cenach sięgających setek PLN. Skala ta jest też wdzieczna jeśli chodzi o potrzebną ilość miejsca na ekspozycję. Na niewielkiej półce można zgromadzić już całą kolekcję. Modele w tej skali mierzą około 9-11cm (dla samochodów osobowych) i nie posiadają otwieranych drzwi czy maski.
2. Skala 1:18 - tutaj wybór modeli jest także dosyć duży, ale niestety ceny są zwykle trzycyfrowe. Jednak nie bez powodu. "Osiemnastki" są modelami bardzo reprezentacyjnymi. Wymagają większej ilości miejsca na ekspozycję, chociaż już nawet jeden taki model będzie wyjątkową ozdobą. Większość modeli w tej skali ma otwierane drzwi, maskę i bagaznik, co pozwala na podziwianie elementów silnika czy wyposażenia wnętrza.
3. Skala 1:24 - ograniczona dostępność, niewielu producentów wydaje modele w tej skali. Ostatnimi czasy coraz trudniej o dobrej jakości produkcje, jednak ma ona nadal swoich zagorzałych fanów. Można dodać, że jest to skala najbardziej typowa dla modeli plastikowych samochodów.
4. Skala 1:64 i 1:87 - aktualnie są to kategorie niszowe wśród kolekcjonerów, wyparte przez skalę 1:43. Zdarzają się jednak ciągle ciekawe pozycje, których w innych skalach próżno szukać.
5. Skala 1:12 - bardzo reprezentacyjna skala, jednak ilośc dostępnych na rynku modeli samochodów można niemalże policzyć na palcach.
Dobrym pomysłem jest zdecydowanie się na pewną tematykę naszej przyszłej kolekcji i/lub skalę. Przykładowo możemy ustalić, że zbieramy tylko modele samochodów rajdowych WRC lub modele samochodów amerykańskich wyprodukowancyh przed rokiem 1960 w skali 1:18, czy też auta, które można było spotkać w Polsce czasach PRL.
Natomiast obok siebie na półce nienajlepiej będzie się prezentował Ford Model T obok współczesnego bolidu Formuły 1...
Zastanówmy się jaką ilością miejsca do ekspozycji dysponujemy oraz jakie kwoty możemy przeznaczać na nasze hobby. Można śmiało powiedzieć, że ceny rynkowe nowych modeli odzwierciedlają ich poziom wykonania, a co za tym idzie szansę na to, że za kilka lat taki model stanie się poszukiwanym przez kolekcjonerów "skarbem".
Kolekcjonowanie modeli samochodów to wyjątkowe hobby, które daje wiele satysfakcji, uczy histori motoryzacji i szacunku do myśli technicznej